De functies van groen

Bomen, struiken en andere planten vervullen verschillende functies in de openbare ruimte die de verkeersveiligheid en de lees- en leefbaarheid kunnen beïnvloeden.

Begeleiden van verplaatsingen

Groen kan de weggebruikers mee helpen begeleiden. Lage struiken kunnen voetgangers bijvoorbeeld leiden naar een oversteekplaats. Groenzones kunnen het wegbeeld zo beïnvloeden dat de automobilisten automatisch hun snelheid aanpassen.

Verkeersveiligheid verhogen door scheiden of mengen

Groen wordt vaak gebruikt als scheiding tussen zachte weggebruikers en autoverkeer, bijvoorbeeld als tussenberm bij de aanleg van een vrijliggend fietspad. Aandachtspunt: het is belangrijk dat men op bepaalde plaatsen over de beplanting heen kan kijken. Bijvoorbeeld in de buurt van scholen waar veel kinderen met de fiets naar school gaan, in de buurt van kruispunten en oversteekplaatsen, in bochten, ... De hagen mogen ook de fietsers niet hinderen, en moeten dus regelmatig gesnoeid worden.

Leesbaarheid versterken

De ruimtelijke beleving van een omgeving kan worden verduidelijkt. Het ritme van kruispunten kan visueel worden versterkt door de groenvoorziening. Beplanting aan de buitenbocht van een landelijke weg zorgt voor perspectiefbegeleiding. Naast deze praktische overwegingen kan men met groen een plein of een weg een esthetische meerwaarde geven.

Leefbaarheid verbeteren

Piet Minten, docent Verkeerskunde Hasselt en Landschapsarchitectuur EhB.

Groen kan een deel van het geluid dempen. Maar het zicht gedeeltelijk van de weg onttrekken zorgt er ook voor dat mensen het geluid minder gaan waarnemen (psychologisch). Strategisch geplaatste groenvolumes kunnen het opgewaaide stof ook voor een deel fixeren.

Een straat leesbaar maken

"Iedereen weet ondertussen wel dat groen de leefbaarheid in een dorp of stad verhoogt. Maar groen mag niet louter beschouwd worden als opsmuk van de openbare ruimte", zegt Piet Minten. "Je kan er een centrum of een straat echt ‘leesbaar’ mee maken. Voorwaarde is wel dat je het juiste groen op de juiste plaats inzet. Zo kan je het wegbeeld en het gewenste verkeersgedrag op elkaar afstemmen."

Minten: "Bomen verdienen meer aandacht bij herinrichtingsprojecten. Ze zijn zeer dankbaar om bijvoorbeeld doortochten in te delen of om een snelheidsverlaging af te dwingen via groene poorten. Groen kan ook begeleidend werken en sommige verkeersfuncties versterken. Denk bijvoorbeeld aan bomen op een rotonde: die zorgen ervoor dat de rotonde al van ver zichtbaar is, en kunnen er voor zorgen dat de bestuurder afremt."

(Foto: VVOG)
Groen kan verkeers- en verblijfsbeelden versterken. Een klassiek voorbeeld zijn bomen die een poorteffect versterken en zo een matiging van de snelheid van het verkeer helpen afdwingen.