Ledverlichting voorlopig vooral op fietspaden
Momenteel is de aanwezigheid van ledverlichting langs gewestwegen nog vrij beperkt. Leds zullen er in de toekomst wel steeds een belangrijkere plaats innemen. “Veel hangt af van de resultaten van onze proefprojecten”, zegt Erik De Bisschop, adviseur-ingenieur Weguitrusting bij AWV.
(Foto: Jerry De Brie)
“Het witte licht van de leds is ideaal in de bebouwde kom omdat het perifere zicht er gevoeliger voor is.”
Erik De Bisschop, adviseur-ingenieur weguitrusting bij AWV
“Er is al ledverlichting geïnstalleerd langs enkele fietspaden en we hebben ook twee proefprojecten: één op de N34 in De Panne en Nieuwpoort en één op de A12 ter hoogte van Antwerpen-Noord. Ook op een aantal parkings is al ledverlichting geïnstalleerd. AWV gebruikt ledverlichting trouwens al langer voor de verlichting van kunstwerken en (fiets)bruggen, en voor de verkeerssignalisatie.”
Wat onderzoekt AWV in de proefprojecten?
“Met de twee proefprojecten onderzoeken we op het terrein welke voor- en nadelen ledverlichting heeft voor onze wegen. We bekijken bijvoorbeeld of het witte licht van de leds een impact heeft op het rijgedrag van de automobilisten, in vergelijking met het bekende gele licht van de klassieke lampen. De projecten lopen vijf jaar, zodat we ook een idee krijgen van de reële onderhouds- en exploitatiekosten. In De Panne en Nieuwpoort zijn twee soorten ledverlichting geïnstalleerd, in Antwerpen drie. Het project aan de kust is bedoeld om lagere vermogens te testen in het kader van het nieuwe contract voor wegverlichting dat er moet komen in 2017.”
Welke voordelen biedt ledverlichting?
“Een groot voordeel is dat je het licht goed kan richten. Maar het is wel belangrijk om de positionering van de armaturen secuur uit te voeren. De armatuur moet met de juiste inclinatie gekanteld worden, anders kan het licht de bestuurder verblinden of de weg onvoldoende verlichten. De huidige leds verspreiden een wit licht, wat ideaal is binnen de bebouwde kom, of op andere plaatsen waar veel fietsers en voetgangers komen. In deze omgevingen is het immers belangrijk dat je alle bewegingen en intenties kan detecteren in je hele gezichtsveld. Het menselijke oog is net in dit perifere gezichtsveld gevoeliger voor het witte licht. Een ander voordeel van leds is ook dat je veel makkelijker de juiste hoeveelheid licht kan genereren. Bij klassieke lampen is dat moeilijker: je moet kiezen tussen een lamp van 100W of 150W.”
Welke nadelen zijn er?
“Een nadeel waar wij mee worstelen is dat de grootte van een ledverlichtingsarmatuur lineair toeneemt met het vermogen. Dat komt onder meer door de koeling die moet voorzien worden. Voor de grote vermogens die wij nodig hebben is ledverlichting daardoor minder makkelijk efficiënt, zowel wat energie als totale kosten betreft. Een ander mogelijk technisch struikelblok is de vraag of de beoogde lange levensduur van het toestel ook haalbaar is voor de elektronische sturing. Tot slot ligt de initiële aankoopprijs van ledverlichtingstoestellen nog steeds wat hoger, alhoewel die de laatste jaren wel gedaald is.”
Heeft u nog tips voor gemeenten?
“Inspirerend is misschien dat AWV beslist heeft om enkel nog ledverlichting met als technische specificatie 005 (*) of gelijkwaardig te gebruiken. Er is al veel onderzoek naar gedaan, en daaruit blijkt duidelijk dat de 005-specificatie garantie geeft op een degelijk toestel op korte en op lange termijn. Daarnaast wil ik nog eens benadrukken dat een correcte inclinatie van de armatuur ten opzichte van de paal echt heel belangrijk is voor de veiligheid van alle weggebruikers.”
Hoe ziet de toekomst eruit?
“In het verlengde van de lichtvisie heeft het Vlaamse Gewest beslist om voor specifieke fietspadverlichting voortaan enkel ledverlichting te gebruiken. Daarvoor werd recent het Standaardbestek 270 aangepast. Eind vorig jaar deed minister Ben Weyts ook een intentieverklaring om voor wegverlichting zo veel mogelijk om te schakelen naar ledverlichting. Die intentie zullen we dus zeker meenemen in het contract voor de wegverlichting dat in 2017 vernieuwd wordt.”
(*) Technische Specificatie 005 is een technische specificatie voor verlichtingstoestellen opgemaakt door de distributienetbeheerders.