Participatie als antwoord tegen sluipverkeer

Uit mobiliteitsbrief 247 - Vlaams Congres Verkeersveiligheid 2024

Een primeur in Zwijndrecht: betonnen rijbaankussens met ingewerkt logo van de zone 30.

Zwijndrecht kreunde jarenlang onder het sluipverkeer. Dagelijks zochten honderden auto’s zich een weg door de gemeente, via smalle landbouwwegen en dichtbevolkte wijken. Tot het gemeentebestuur na een intensief traject van meer dan 5 jaar de oplossing vond. Mobiliteitsambtenaar Peter Raats blikt tevreden terug.

Probleem
“Meer dan 400 voertuigen per uur op landbouwwegen”

Zwijndrecht ligt in de ‘drietand’ van de E17, N70 en E34. De gemeente had jarenlang te kampen met sluipverkeer dat de files naar Antwerpen wilde vermijden. In plaats van aan te schuiven op de snelweg, kozen bestuurders voor binnenwegen langs woonwijken en landbouwwegen. Gevolg: enorme verkeersdrukte op wegen die daar helemaal niet op voorzien zijn. Peter Raats: “Vooral in de wijk ten noorden van de N70 liep het uit de hand. Op smalle landbouwwegen telden we meer dan 400 voertuigen per uur en zagen we snelheden tot wel 90 km/u. De lokale bevolking schreeuwde om een oplossing.”

Zwijndrecht ligt in de ‘drietand’ van de E17, N70 en E34

Aanpak
“Een persoonlijke babbel werkt”

In het verleden plaatste de gemeente al een knip in één van de woonwijken. Maar die kon op weinig bijval rekenen van de inwoners. Hét signaal om het probleem grondig en integraal aan te pakken. Eind 2017 betekende het de start van een intensief studie- en participatietraject. Samen met de inwoners werd nagedacht over een wijkcirculatieplan dat het sluipverkeer voor eens en voor altijd moest weren. Peter Raats: “Eerst ben ik met verschillende landbouwers en geëngageerde bewoners persoonlijk gaan praten. Dat heeft heel veel tijd gekost, maar het heeft gewerkt. Zo hadden we meteen zicht op wat er echt leefde in de wijk. En een persoonlijke babbel zorgde meteen voor draagvlak en vertrouwen.”

Plan
“Na de presentatie zag ik alleen maar tevreden gezichten”

Tal van gesprekken, overlegmomenten met partners, studies en werksessies later, lag er een goedgekeurd wijkcirculatieplan op tafel. Geen ingewikkelde waslijst aan veranderingen, maar een beperkte set goed doordachte maatregelen. Hoe minder maatregelen, hoe leesbaarder het geheel en hoe groter het draagvlak. Zo werd het volledige gebied een zone 30, op uitdrukkelijke vraag van de inwoners. Peter Raats: “Uiteindelijk kwamen we het plan voorstellen op een infosessie met meer dan 165 aanwezigen. De sfeer zat goed en het plan kon op veel bijval rekenen. Na afloop van de presentatie kwam het bewonerscomité, dat eerder hevig had geprotesteerd tegen de knip, het bestuur uitdrukkelijk bedanken. Het bewijs dat onze aanpak heeft gewerkt.”

Resultaat
“85% minder voertuigen”

Maar wat leverde dat plan op in de praktijk? Na de stapsgewijze invoering van de maatregelen nam het sluipverkeer in de wijken rond de N70 drastisch af. Peter Raats: “Niet alleen de reacties van de inwoners waren heel positief, ook cijfers gingen de goede richting uit. In de Stenenkruisstraat, waar vroeger honderden auto’s per uur passeerden, daalde de passage met maar liefst 85%. Het is er nu veel veiliger voor fietsers, en ook de landbouwers kunnen opnieuw vlot tot aan hun erf geraken.”