"Verlichting moet op één lijn staan" (Interview met Valère Donné, BMV Limburg)

Wegverlichting speelt natuurlijk een belangrijke rol voor de verkeersveiligheid. "Toch moet ook de rol voor de sociale veiligheid en het esthetische aspect niet onderschat worden", zegt architect en mobiliteitscoördinator Valère Donné.

(foto: Jerry De Brie)
Valère Donné, BMV Limburg: "De verlichting van een doortocht moet deel uitmaken van het ontwerp."

Valère Donné: "Een goede gelijkmatigheid van het licht bevordert de verkeersveiligheid, er mogen geen donkere plekken ontstaan. Kruispunten en rotondes moeten ook iets meer licht krijgen. Op een oversteekplaats staat het lichtpunt het best tussen de rijbaan en de voetganger om de overstekende voetgangers te verlichten aan de zijde die naar de auto is gericht."

Hoe speelt verlichting in op de sociale veiligheid?

Donné: "Mensen moeten gezichten en gelaatsuitdrukkingen kunnen herkennen om zich veilig te voelen. Op pleinen en in randzones hoeft het verlichtingsniveau niet zo hoog te zijn als op een weg, maar ter hoogte van het gezicht moet er wel voldoende licht zijn."

Verlichtingsarmaturen hebben ook een belangrijk architecturaal aspect.

Donné: "Dat wordt nog al te vaak onderschat. Een combinatie van mast, mastarm en armatuur in een klassieke wegverlichting kan nochtans een mooi esthetisch samenspel opleveren. De opstelling van lichtmasten in een straat kan een ruimtelijke meerwaarde bieden als ze een krachtig beeld realiseren: een sterke lijn, een repetitie, een afbakening of begeleiding. Verlichting moet op één lijn staan."
"In een stedelijk centrum heeft verlichting ook de taak om de stad ’s nachts op een mooie manier te presenteren aan de bezoekers. De straatwanden worden dan meer verlicht dan het wegdek, zoals in Gent. Beeldbepalende gebouwen mogen apart uitgelicht worden. Dan kan van onderaf, van bovenaf, vanaf de raamdorpels van buiten of van binnen. Ik promoot het concept om de glas-in-loodramen van kerken langs binnen aan te stralen met schijnwerpers, alsof er in de kerk een eredienst plaats heeft."

Wordt er volgens u voldoende aandacht geschonken aan verlichting in Vlaanderen?

(foto: Johan Martens)
Mensen voelen zich pas veilig als ze gezichten en gelaatsuitdrukkingen kunnen herkennen, zoals hier in het voetgangersgebied van Gent.

Donné: "Verlichting wordt, net als toegankelijkheid, nog te vaak stiefmoederlijk behandeld bij de inrichting van stedelijke gebieden. In feite hoort er voor elke stad een lichtplan opgemaakt te worden dat energie bespaart en een aparte verlichting bepaalt voor stadscentra, woonwijken en stedelijke invalswegen. Een lichtplan legt ook een nachtelijke scenografie vast voor de binnenstad en de omgeving van monumenten. In Gent is al een mooie aanzet gegeven."
"Een grote fout die nog al te vaak gemaakt wordt, is dat er pas aan de verlichting gedacht wordt als het plan van de weg al af is. In doortochten is het essentieel dat de verlichting samen met de weginfrastructuur ontworpen worden. Vaak wordt de netwerkbeheerder pas achteraf geconsulteerd. Resultaat: de verlichting wordt minder ideaal ingeplant omdat ze moet uitwijken voor parkeerplaatsen of fietspaden. Het gevolg is een grillig nachtelijk beeld. Verlichting in doortochten wordt nog te weinig geclaimd door ontwerpers, waardoor het resultaat vaak een technische oplossing wordt."