"Zebrapaden zijn vaak nuttig" - interview met Tom D'Hollander

Uit mobiliteitsbrief 132 - Zebrapaden en zones 30

"In principe is een zebrapad in een zone 30 niet noodzakelijk, maar men kan zich afvragen of de voordelen wel opwegen tegen de nadelen. Er zijn toch een aantal overwegingen die ervoor pleiten om zebrapaden in zones 30 te behouden." Dat zegt Tom D’Hollander, voorzitter van de voetgangersbeweging.

TomTom D’Hollander, Voetgangersbeweging: "In een zone 30 zonder zebrapaden wordt de vrijheid van de voetganger soms ingeperkt, terwijl men ze net wilde vergroten."

De beslissing om zebrapaden in een zone 30 weg te halen wordt meestal genomen met het doel om de publieke ruimte zo voetgangervriendelijk en zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Tom D’Hollander: "Uiteraard juichen wij een dergelijk uitgangspunt alleen maar toe. Sporadisch op weloverwogen plaatsen een zebrapad weghalen is dan ook geen enkel probleem. Maar wanneer zebrapaden systematisch en in een uitgebreider gebied worden weggehaald, zijn er toch een aantal nadelen aan verbonden. Zelfs in een zone 30".

Blinden, senioren en kinderen

"Er zijn bijvoorbeeld heel wat doelgroepen die wél nood hebben aan de structuur van een zebrapad. Ik denk in de eerste plaats aan blinden en slechtzienden. Blindengeleidehonden worden bijvoorbeeld getraind om op een zebrapad over te steken. Als er geen zebrapaden meer liggen binnen een zone 30, is dat dus een probleem. Ook senioren, rolstoelgebruikers of andere mensen met een beperktere mobiliteit, zullen zich zonder zebrapaden belemmerd voelen in het oversteken omdat er geen structuur meer is. Ook voor kinderen wordt het zonder zebrapaden veel minder duidelijk wanneer ze wel en wanneer ze niet mogen oversteken en waar ze dat best doen. Daarbij komt nog dat kinderen niet overal even zichtbaar zijn voor autobestuurders en ook minder goed afstanden kunnen inschatten."

Voorrangsregeling

Sinds de wetsaanpassing in 2005 hebben voetgangers altijd voorrang op een zebrapad. Bestuurders moeten dus stoppen wanneer een voetganger aanstalten maakt om over te steken op een zebrapad. D’Hollander: "In de praktijk wordt deze regel goed toegepast. Maar in een zone 30 zonder zebrapaden wordt de situatie omgedraaid. Daar hebben de autobestuurders immers voorrang. Wil een voetganger oversteken, dan zal hij moeten wachten tot er een autobestuurder spontaan stopt. En omdat er geen zebrapad is, zullen automobilisten in de praktijk veel minder snel stoppen."

Aansprakelijkheid

Een laatste belangrijk punt is de aansprakelijkheid. "Als de zebrapaden weggehaald worden, zal de voetganger steeds mede aansprakelijk gesteld worden in geval van een aanrijding. Dat terwijl in een zone 30 net de aansprakelijkheid en bewustwording van automobilisten beklemtoond zou moeten worden."

30-meter regel

MOB13220F02blinde.jpg

"Een nadeel is wel de zogenaamde ‘30-meter regel’, die stelt dat voetgangers binnen een afstand van 30 meter verplicht zijn het zebrapad te gebruiken. Misschien is het aan te bevelen om het gebruik van zebrapaden niet te verplichten, maar er, zoals nu al het geval is, wel voordelen aan te koppelen. Of misschien moet de hele zone 30 als ‘zebrapad’ benaderd worden zodat voetgangers echte rechten krijgen."

(Foto: Belgisch Centrum voor Geleidehonden vzw)
Blindengeleidehonden worden getraind om op een zebrapad over te steken. Ook andere mensen met een beperkte mobiliteit hebben de structuur van een zebrapad nodig om veilig en comfortabel te kunnen oversteken.