Mobiliteitsparticipatie in buurten - Good Practices - Maaseik

Projectbeschrijving

Het ruime woongebied ‘Waterloos’ is een aaneenschakeling van lange woonstraten waar te snel gereden wordt. De vroeger aangebrachte wegversmallingen in de Waterlozeweg en de Ketelstraat worden door de bewoners ervaren als slecht zichtbare obstakels die aanzetten tot snel rijgedrag. Fietsers en voetgangers voelen zich er onveilig. In dit ruime woongebied ‘Waterloos’ zijn er slechts enkele voorzieningen, nl. een kleuterschooltje, een parochiezaal, een kerk, een voetbaltrainingsveld. Er is geen enkele winkel. De bewoners zijn voor hun dagelijkse voorzieningen aangewezen op Neeroeteren. De bereikbaarheid vanuit dit woongebied naar het centrum van Neeroeteren is gevaarlijk voor fi etsers. In dit zeer ruime woongebied komt er geen openbaar vervoer, ook geen belbus. Alleen aan de rand van de wijk passeert De Lijnbus.

Partners

Partners in het project waren de schepen van mobiliteit, de mobiliteitsambtenaar, bewoners en verenigingen. Om het project gestroomlijnd te laten verlopen werd een overlegstructuur opgezet. Deze bestond uit een stuurgroep (schepen en ambtenaar) en een bredere werkgroep waarin de burgers vertegenwoordigd werden. De werkgroep werd samengesteld tijdens een eerste vergadering, waarop alle bewoners van de wijk Waterloos uitgenodigd werden.

Middelen

Financieel

De stad Maaseik voorziet jaarlijks een budget voor inspraakbegeleiding in de begroting. De schepen en de mobiliteitsambtenaar investeren voldoende tijd in de opvolging van het participatieproces. Voor de medewerking van Mobiel 21, in het kader van het pilootproject ‘Geknipt Mobiel’, werd door het gemeentebestuur een bedrag van € 1.000 voorzien. De ruime bewonersvergaderingen gaan door in een zaaltje dat midden in de wijk gelegen is. De huur van de zaal en de drankjes zijn een extra kost.

Personeel

Naast de medewerker van Mobiel 21 volgde vooral de mobiliteitsambtenaar het project verder op.

Tijd

Het project startte in maart 2007 en loopt nog steeds. Geschatte einddatum is november 2007. Dat brengt de totale tijdsduur op 8 maanden.

Procedure / Aanpak

Ook in dit project werd gekozen voor een gefaseerde aanpak. Dit stappenplan werd uitgewerkt en begeleid door Mobiel 21 vzw naar aanleiding van het pilootproject ‘Geknipt Mobiel’.

• FASE 1: probleemverkenning
  Na een eerste contact met de schepen en de mobiliteitsambtenaar werden documenten, kaarten, fotomateriaal… uitgewisseld om een duidelijk beeld van de wijk te krijgen. Mobiel 21 vzw deed een terreinverkenning en verzamelde de bevindingen in een presentatie.
• FASE 2: verkennende startvergadering (knelpuntenanalyse)
  Ongeveer 50 bewoners namen deel aan de eerste ruime bewonersvergadering. Er werd concreet gediscussieerd over de ervaren knelpunten in de wijk. Daarbij waren verkeersleefbaarheid en duurzame bereikbaarheid de belangrijkste thema’s. Uit deze groep van 50 bewoners werd een werkgroep van 16 bewoners samengesteld. Bij de samenstelling werd rekening gehouden met spreiding en actieve betrokkenheid in de wijk. De groep engageerde zich om samen met het beleid een concreet actieplan met initiatieven en maatregelen uit te werken. Daarbij wordt gezorgd voor voldoende communicatie naar de achterban.
• FASE 3: verwerking knelpuntenanalyse
  De aangebrachte knelpunten en de eerste aanzetten tot de oplossingen ervan werden gesynthetiseerd en verwerkt in een helder en duidelijk schema. Een studiebureau werd ingeschakeld om een aantal fotocollages te maken om het geheel aanschouwelijker te maken.
• FASE 4: actieplan
  De werkgroep van 16 bewoners, schepen en mobiliteitsambtenaar kregen de samengebrachte informatie over de knelpuntenanalyse te zien op de tweede werkgroepvergadering. Er was nog ruimte voor discussie maar het hoofddoel van deze vergadering was het komen tot een concreet actieplan met maatregelen en initiatieven. Belangrijk hierbij is dat er werd gewerkt vanuit een concept van gedeelde verantwoordelijkheid. Dat wil zeggen dat zowel burgers als beleid aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid bij een mobiliteitsprobleem. Het actieplan werd opgesteld aan de hand van een raster. Dit raster maakt een onderverdeling in maatregelen op basis van 5 pijlers: vervoersorganisatie, informatie, sensibilisatie, preventie en infrastructuur. Ook in uitvoerende partners wordt een onderscheid gemaakt: gemeente, bewoners, school, verenigingen, politie, De Lijn. Deze onderverdeling geeft duidelijk aan dat iedereen een verantwoordelijkheid op te nemen heeft. Alle aanwezigen engageren zich om de overeengekomen maatregelen naar best vermogen uit te voeren. Om het concreter te maken, werd aan het actieplan een timing verbonden, gaande van korte tot lange termijn.
• FASE 5: realisatie van de maatregelen op korte termijn
  Er werd afgesproken om een adempauze te voorzien in het vergaderwerk. Dit om de bevoegde diensten, verenigingen en bewoners de kans te geven om de maatregelen die op korte termijn gerealiseerd kunnen worden, uit te voeren.
• FASE 6: evaluatie en opvolging
  De werkgroep komt een derde keer samen om het actieplan te evalueren en op te volgen. Er wordt nagegaan waar er nog drempels, moeilijkheden of leemtes zijn. Deze worden aangepast en alsnog toegevoegd.

Evaluatie

Bereikte men een kwalitatief resultaat?

Het participatieproces is nog volop aan de gang. Een beoordeling van het resultaat is nog niet aan de orde, maar er is wel een draagvlak voor kwaliteitsvolle maatregelen gecreëerd.

Werden de verwachtingen van beleid en deelnemers ingelost?

De globale opkomst op de startvergadering was overweldigend. Alle straten van de wijk waren door hun bewoners goed vertegenwoordigd. Iedereen kreeg er voldoende tijd om de gekende knelpunten te formuleren. De bewoners voelen zich gehoord. In consensus werden per straat bewoners afgevaardigd om te participeren aan de werkvergaderingen. De participatieve aanpak schept vertrouwen bij beleid en bewoners.

Zijn de kosten (middelen) /baten (verruiming draagvlak, responsabilisering van de burger) in evenwicht?

Door het opgestarte participatieproces ebt het ongenoegen van de bewoners in de wijk weg. Zowel bewoners als de stad nemen gewenste engagementen op. Realisaties worden voorzien in de gemeentelijke planning en de wijkbewoners zetten sensibiliserende initiatieven op.

Is er in de wijk een blijvende inspraakstructuur ontstaan of werd de procedure getransponeerd naar andere wijken/buurten?

Inspraak en participatie worden systematisch verdergezet.

• Bron: Mobiliteitsparticipatie in buurten. Inspirerende praktijkvoorbeelden, Mobiel 21, 2007, p. 20-21.