"De vervoerregioraad zit aan het stuur voor vervoer op maat"
Vervoer op maat is een bijzondere pijler binnen basisbereikbaarheid. “Het is er voor iedereen die door tijdstip, locatie of doelgroep geen gebruik kan maken van andere vervoersnetten en het kan verschillende vormen aannemen”, zegt projectmanager Odette Buntinx.
Odette Buntinx, projectmanager ‘Vormgeven vervoer op maat’: “Met de menukaart kunnen we de kennis en kunde van de mobiliteitscentrale laten aansluiten bij de plannen van de vervoerregio’s.”
“Vervoer op maat maakt deel uit van basisbereikbaarheid, de nieuwe visie op mobiliteit in Vlaanderen. Het nieuwe openbaarvervoersnet bestaat daarvoor uit vier lagen die elkaar aanvullen: treinnet, kernnet, aanvullend net en vervoer op maat. Het vervoer op maat beantwoordt de mobiliteitsvragen van personen die omwille van doelgroep, tijdstip of locatie geen toegang hebben tot de drie andere openbaarvervoerslagen. Vervoer op maat kan diverse vormen aannemen: vervoer van halte tot halte, vervoer van stoep tot stoep of zelfs van gang tot gang voor mensen die wat meer begeleiding nodig hebben. Ook de deelsystemen zoals deelfietsen en deelsteps vallen onder het vervoer op maat. Sommige vervoersvormen zijn vrij toegankelijk, voor andere moet je reserveren of een erkenning aanvragen. Waar mogelijk worden verplaatsingen gecombineerd om het vervoer zo efficiënt mogelijk te organiseren. Voor deelsystemen is dit laatste niet het geval.”
Hoe zal vervoer op maat tot stand komen?
“Drie partners zorgen samen voor vervoer op maat: de vervoerregio’s, de mobiliteitscentrale en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW). De vervoerregio’s zetten de eerste stap. Zij kiezen voor hun regio welk vervoeraanbod en welke deelsystemen ze voor het vervoer op maat willen. Die keuzes leggen ze vast in hun regionaal mobiliteitsplan. De vervoerregio’s bepalen ook zelf het budget, het tariefbeleid en de tarieven. De mobiliteitscentrale neemt de praktische organisatie van het vervoer op maat op zich, van planning en informatie tot reservering en opvolging. Het Departement MOW beheert de contracten met de mobiliteitscentrale én de specifieke vervoerders. Daarnaast bewaakt het Departement MOW het budget en beheert de toegang voor doelgroepreizigers.”
De vervoerregio’s moeten dus zelf geen contracten onderhandelen met de vervoerders?
“Dat klopt. Zij moeten hun wensen vastleggen in hun regionaal mobiliteitsplan, rekening houdend met het in de regio afgesproken budget voor vervoer op maat. Al die puzzelstukjes komen terecht bij de mobiliteitscentrale en het Departement MOW. Zij onderzoeken samen hoe de puzzel het best gelegd wordt en hoe de beste prijzen bedongen kunnen worden bij potentiële vervoerders. Daarbij kijken ze natuurlijk ook over de grenzen van de vervoerregio’s heen.”
Welke rol speelt de Vlaamse Regering?
“De Vlaamse Regering heeft dankzij het decreet de mogelijkheid om minimumeisen voor het vervoer op maat voor alle vervoerregio’s op te leggen. De vervoerregio zal daar rekening mee moeten houden. De Vlaamse Regering heeft bij de opstart ook bepaald welke doelgroepen zeker meegenomen moeten worden in het systeem van het vervoer op maat, namelijk de reizigers die momenteel vervoerd worden door de MAV’s (mobiliteitscentrale aangepast vervoer) en DAV’s (dienst aangepast vervoer).”
Hoe kunnen de vervoerregioraden hun wishlist het best samenstellen?
“Omdat de vervoerplannen en de mobiliteitscentrale nog volop in ontwikkeling zijn, hebben we een menukaart gemaakt van de systemen die de centrale moet kunnen beheren. Die kan gebruikt worden als leidraad en biedt een prima houvast om de kennis en kunde van de mobiliteitscentrale te laten aansluiten bij de plannen van de vervoerregio’s. De menukaart is praktisch opgesteld en helpt de vervoerregio’s om de juiste keuzes te maken (zie pagina 2).”
Heb je nog tips?
“De belangrijkste boodschap is: denk vanuit de wensen van de reiziger om het aanbod vast te leggen. Hoe beter je aanvoelt wat er nodig is, hoe efficiënter het vervoer op maat zal zijn.”