Een duidelijk en herkenbaar wegbeeld voor elke weggebruiker

Uit mobiliteitsbrief 234 - Fietsveilige rotondes

Niels Janssen, expert verkeersveiligheid van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV)

Sinds juli 2022 is er een nieuw vademecum over veilige fietsvoorzieningen. Daarin staan ook duidelijke richtlijnen over rotondes. Wij spraken erover met Niels Janssen, expert verkeersveiligheid van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV).

Wat staat er in het nieuwe vademecum?

“Het nieuwe vademecum gaat over fietsvoorzieningen in het algemeen. Ook rotondes komen er aan bod. We schuiven drie standaardtypes rotondes naar voor. Een eerste type is voor zones met gemengd verkeer, waarbij fietsers en auto’s de rotonde met elkaar delen. Een tweede type is eerder geschikt voor binnen de bebouwde kom of verblijfsgebied. Fietsers krijgen hier voorrang op de auto’s. Het derde type is voor zones buiten de bebouwde kom. Omdat de snelheid hier hoger ligt en er meer verkeer is, hebben fietsers geen voorrang.”

Wat is het verschil met vroeger?

“In het vorige vademecum waren er veel meer mogelijkheden. Op het terrein zie je nu dus ook allerlei variaties aan markeringen en ontwerpen. Met dit vademecum gaan we voor duidelijkheid. We willen bij elke rotonde een herkenbaar wegbeeld dat is aangepast aan de voorrangsregeling. Er mag geen verwarring zijn bij de weggebruiker over wie voorrang heeft.”

Hoe moeten lokale besturen hiermee omgaan?

“Het vademecum is een richtlijn, geen wet. We willen steden en gemeenten helpen om wegen en rotondes op een eenduidige en veilige manier te ontwerpen. Het document is opgesteld in samenspraak met provincies en lokale besturen. Uiteraard kunnen lokale besturen ook altijd bij ons terecht met vragen. We helpen hen graag verder.”

Door fietspaden weg te trekken van de rotonde worden ongevallen een stuk minder waarschijnlijk."

Zijn rotondes veilig voor fietsers?

“Niet altijd. Er ontstaan relatief veel ongevallen, vooral aan rotondes met aanliggende fietspaden. Daar rijden fietsers in de dode hoek van auto’s en vrachtwagens wanneer die de rotonde verlaten. Daar willen we wat aan doen. Je zult zien dat er in dit vademecum bewust geen voorbeeld met aanliggende fietspaden zit. We adviseren om fietspaden weg te trekken van de rotonde. Zo worden ongevallen een stuk minder waarschijnlijk.”

Zie je struikelblokken om het vademecum in de praktijk te brengen?

“Vooral ruimtegebrek. Om vrijliggende fietspaden aan te leggen is er veel ruimte nodig naast de rotonde. Die is er vaak niet. Dus wordt het moeilijk om sommige rotondes om te vormen tot de standaardtypes uit ons vademecum. Wanneer er niet genoeg ruimte is voor vrijliggende fietspaden is een andere kruispuntoplossing wellicht een veiligere keuze. Onveilige rotondes met aanliggende fietspaden zien we liever verdwijnen.”