"Met jongeren nadenken over mobiliteit is een echte eye-opener”

In 2022 namen ze de Vlaamse Verkeersveiligheidsprijs in ontvangst, een jaar later is hun toolbox Jonge Wegweters helemaal klaar. Wim Soontjens van Bataljong en Sabine Miedema van Kind & Samenleving leggen uit hoe je met de toolbox jongeren kan betrekken bij je mobiliteitsbeleid. 

Stel jullie even voor: wat doen Bataljong en Kind & Samenleving?

Wim Soontjens: “Bataljong ondersteunt Vlaamse steden, gemeenten en regio’s in kind- en jeugdvriendelijk beleid. We proberen in alle beleidsdomeinen iets te betekenen. Is er ruimte bij betrokken? Dan werken we samen met Kind & Samenleving.”

Sabine Miedema: “Bij Kind & Samenleving willen we dat kinderen en jongeren ruimte krijgen om te spelen en hun plaats in de wereld te zoeken. We verlenen advies op vlak van ruimte en mobiliteit, en we vertalen de stem van jongeren naar een concreet advies voor steden en gemeenten. Jonge Wegweters is niet onze eerste samenwerking met Bataljong, maar wel de meest intensieve.” 

Wat is Jonge Wegweters? 

Sabine Miedema: “Een toolbox voor lokale besturen. Zie het als een kant-en-klaar stappenplan voor steden en gemeenten om jongeren tussen 16 en 21 jaar te betrekken bij je beleid. De toolbox leert je hoe jongeren zich verplaatsen, hoe ze mobiliteit beleven en waar er verbeteringen mogelijk zijn. Zo kan je een mobiliteitsbeleid uitbouwen met jonge ideeën.” 

Wim Soontjens: “Veel lokale besturen willen jongeren betrekken bij mobiliteit, maar ze weten niet altijd hoe. Jonge Wegweters biedt daar het antwoord op. De toolbox verlaagt de drempel voor lokale besturen om samen met jongeren na te denken over mobiliteit.” 

Wat zijn de voordelen voor lokale besturen?

Sabine Miedema: “In relatief weinig tijd levert Jonge Wegweters je veel nuttige input op. Je gaat met hen in dialoog en trekt samen de straat op. Zo kom je in geen tijd tot concrete manieren om hun verplaatsingen veiliger en eenvoudiger te maken.” 

Wim Soontjens: “De toolbox gaat ook verder dan verkeersveiligheid. Tijdens een traject met Jonge Wegweters werk je samen met allerlei domeinen, van jeugd tot ruimte en mobiliteit. Je verzamelt tal van nuttige ideeën, op verschillende vlakken.” 

We willen zoveel mogelijk lokale besturen aansporen om met Jonge Wegweters een kind- en jeugdvriendelijk mobiliteitsbeleid uit te bouwen."

Hoe verloopt zo’n traject?

Wim Soontjens: “In de toolbox doorloop je drie grote fasen. In de eerste fase verzamel je inzichten van jongeren met een digitale tool en een enquête. Zo leer je hoe ze zich verplaatsen en wat de pijnpunten zijn op de routes die ze afleggen. In de tweede fase ga je samen met de jongeren op pad. Door samen hun mobiliteitservaring te beleven, worden hun inzichten in deze fase heel concreet.”

Sabine Miedema: “In de derde en laatste fase werk je echte aanbevelingen uit voor je bestuur. Het eindresultaat is een presentatie van de jongeren aan het schepencollege met alle resultaten van het traject. Dat zijn vaak infrastructurele aanbevelingen, zoals kruispunten die veiliger kunnen, straten die onoverzichtelijk zijn, ... Maar ook communicatie en sensibilisering komt vaak terug. Welke verkeersregels zijn niet duidelijk voor jongeren? Via welke kanalen bereik je hen? Ook dat soort dingen leer je met Jonge Wegweters.”

Hoe verloopt de samenwerking met jongeren tijdens zo’n traject?

Sabine Miedema: “We merken dat het een echte eye-opener is om met jongeren de straat op te gaan. Ze komen vaak met creatieve ideeën en staren zich niet blind op hun eigen noden. Over thema’s als groene ruimte of ouderen in het verkeer hebben ze heel slimme dingen te zeggen.” 

Wim Soontjens: “Voor jongeren is het in het begin soms wat onwennig. Mobiliteit lijkt voor sommigen een abstract en complex thema. Maar na een tijdje beseffen de jongeren dat ze echt kunnen meedenken over verbeteringen.” 

Wat is er gebeurd sinds de winst van de Verkeersveiligheidsprijs?

Wim Soontjens: “We hebben de toolbox uitgebreid getest en verbeterd. Er vonden proeftuinen plaats in Dilsen-Stokkem, Peer, Kortrijk, Bornem en Mechelen. Met die trajecten hebben we veel bijgeleerd en we hebben onze aanpak geperfectioneerd. We richtten ook een klankbordgroep op, met jeugd- en mobiliteitsexperten uit het veld. Ook dat leverde veel nieuwe inzichten op.” 

Sabine Miedema: “De toolbox is helemaal gebruiksklaar. Gemeenten in heel Vlaanderen kunnen er nu mee aan de slag. We willen zoveel mogelijk lokale besturen aansporen om met Jonge Wegweters een kind- en jeugdvriendelijk mobiliteitsbeleid uit te bouwen.”