"Nooit voor niets voor rood"

Twee jaar geleden werkte het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) een actieplan uit voor de verkeerslichtenregelingen op de gewestwegen. “Veiligheid en een vlotte doorstroming zijn de belangrijkste drijfveren achter elke keuze die gemaakt wordt”, zegt Stanny Van Herzeele van het Agentschap Wegen en Verkeer.

“Veiligheid primeert op doorstroming.” Stanny Van Herzeele, Directeur-ingenieur wegeninfrastructuur AWV.

Welke soorten verkeerslichtenregelingen bestaan er?

“Er bestaan verschillende types verkeerslichtenregelingen. Bijna alle lichtenregelingen op Vlaamse gewestwegen werken voertuigafhankelijk. Daarbij worden groenfases verlengd zolang detectoren regelmatig een voertuig ‘zien’ naderen, en kunnen sommige groenfases overgeslagen worden.
Daarnaast doen we ook ervaring op met andere types regelingen, zoals netwerkregelingen. Die bestaan uit gecoördineerde regelingen die in een netwerk opereren. Ze worden door een adaptief regelsysteem aangestuurd, of door vooraf gedefinieerde maar dynamisch geselecteerde programma’s.”

Kunt u het actieplan verkeerslichten toelichten?

“Binnen de voertuigafhankelijke regelingen die vandaag op het terrein staan, zijn er nog heel wat verbeteringen mogelijk om het verkeer dynamischer en flexibeler te regelen. Ons uitgangspunt in het nieuwe actieplan is dan ook: ‘nooit voor niets voor rood’. Concreet hebben we vijf verbeterpunten geselecteerd die we vanaf nu zo veel mogelijk toepassen. Zo laten we voortaan veiligheid primeren op doorstroming. Dat doen we door zo veel mogelijk conflicten tussen auto’s en zachte weggebruikers te vermijden.
Ook de detectie wordt waar mogelijk uitgebreid en verbeterd. Als je het verkeer beter detecteert, kan je de lichtenregeling immers ook verfijnen. Die extra detectoren zijn ook zeer belangrijk voor ons derde verbeterpunt: het omgaan met defecte detectoren. Wanneer een detector defect is, kan dit de goede werking van de lichtenregeling verstoren. Heb je meerdere detectoren, dan kan je de verkeersstroom op verschillende plaatsen meten en heb je bij een defect aan één detector toch nog informatie over het aankomende verkeer.
We willen ook meer gebruikmaken van telgegevens. Deze info is onder meer noodzakelijk om bij de opmaak van de regelingen de groentijd te kunnen verdelen over de verschillende richtingen. Tellen gebeurt nu nog hoofdzakelijk met tellussen, de slangen op de weg, maar in de toekomst willen we bijvoorbeeld meer gegevens van de detectielussen gebruiken.
Tot slot willen we de verkeerslichtenregelingen systematischer opvolgen en actualiseren. In de toekomst streven we hiervoor naar een systeem met indicatoren, zoals het aantal ongevallen op een kruispunt, de aan- of afwezigheid van openbaar vervoer, klachten, ...”

Op welke kruispunten wordt dit actieplan toegepast?

“De principes van het actieplan worden nu standaard toegepast bij nieuwe kruispunten of grote infrastructuurwerken aan een lichtengeregeld kruispunt op gewestwegen. Voor de bestaande kruispunten, werken we via twee pistes. Vaak krijgen we vragen voor het uitvoeren van kleine aanpassingen, zoals het bijplaatsen van drukknoppen of het geven van enkele seconden groen voor voetgangers vóór de auto’s. Waar we ons in het verleden voornamelijk beperkten tot het uitvoeren van de gevraagde aanpassingen, evalueren we nu ook via welke ingrepen de regeling bijkomend kan geoptimaliseerd worden. Aangezien het inrichten van een kruispunt volgens het actieplan een ingrijpende aanpassing is op het kruispunt, wordt dit niet toegepast bij dergelijke aanvragen voor kleine(re) aanpassingen. Daarnaast heeft het AWV een lijst opgemaakt van kruispunten waarvan verwacht wordt dat een actualisatie van de lichtenregeling volgens het actieplan een belangrijke winst kan opleveren op vlak van veiligheid en doorstroming. Deze kruispunten zullen ook aangepast worden.”

Hoeveel kruispunten worden jaarlijks aangepast?

“Het is de bedoeling om via bovenstaande aanpak jaarlijks ongeveer 350 lichtenregelingen gericht aan te passen. Voor het actieplan verkeerslichten wordt jaarlijks vijf miljoen euro extra vrijgemaakt.”

Ondersteunen jullie ook lichtenregelingen op gemeentewegen?

“Wij maken geen lichtenregelingen op voor gemeenten. Maar in de toekomst stellen we onze bestekken voor verkeersregelaars en -lichten wel ter beschikking van lokale overheden. Er zal gewerkt worden via opdrachtencentrales. Bij sommige grote en/of vernieuwende projecten zoals de verkeerscomputer in Antwerpen werken we wel nauwer samen met de stad in kwestie.”