"Vermijd fietspaden en zebrapaden in een zone 30"

“Sinds de jaren 90 zijn er veel moedige beslissingen genomen om centra veiliger en aangenamer te maken”, zegt Piet Minten, expert duurzame mobiliteit. “De populariteit van de zone 30 past daar perfect in. Idealiter zijn dat zones met traag en gemengd verkeer, maar in de praktijk is dat nog niet altijd het geval.”

Wat zijn de grootste voordelen van een zone 30?

Piet Minten, expert duurzame mobiliteit en landschapsarchitect-verkeerskundige: “In een zone 30 moeten de omgevingskenmerken en een gepaste inrichting een lage snelheid afdwingen.”

“De snelheid verlagen tot 30 km/u is een efficiënte manier om de hoofdoorzaak van ongevallen aan te pakken: te snel rijden. Fietsen wordt ook interessanter omdat het snelheidsvoordeel van de auto wegvalt. Tegelijk geeft een zone 30 de mogelijkheid om straten aangenamer in te richten.”

Hoe herken je een goed ingerichte zone 30?

“Het snelheidsbord van 30 km/u is uiteraard essentieel. Daarnaast worden asverschuivingen en verkeersplateaus vaak gebruikt om de snelheid te matigen. Gepaste materialen, bomen en ander groen, verlichting en straatmeubilair zorgen voor een typologische herkenbaarheid.”

Hoe richt je zo een zone dan in?

“Een zone 30 is een gemeenschappelijke trage ruimte. Kinderen moeten er kunnen spelen en mensen moeten met elkaar kunnen praten. De fiets en de auto delen de ruimte in een zone 30, maar de auto is er eigenlijk te gast. De omgevingskenmerken en de gepaste inrichting moeten die trage snelheid afdwingen. De breedte van de rijweg is bijvoorbeeld cruciaal: hoe breder de straat, hoe meer de auto de fietser zal willen en kunnen inhalen. Daarom zijn fietssuggestiestroken deel van de gemengde rijloper. Ze delen de rijweg in ten voordele van de fietser.”

Waarom zijn er beter geen fiets- en zebrapaden in een zone 30?

“In een gedeelde hoffelijke trage ruimte zijn fietspaden niet logisch en zelfs niet wenselijk, want ze scheiden verkeerssoorten en geven de auto meer plaats. En dat is juist niet de bedoeling. Gemengd verkeer en fietssuggestiestroken zijn de regel. Zebrapaden beperken dan weer de bewegingsvrijheid van de voetganger: 20 m voor en na het zebrapad mag een voetganger niet oversteken. Zebrapaden gebruik je dus best alleen waar er een concentratie van voetgangers in tijd en ruimte is.”

Heb je nog tips voor lokale overheden?

Gepaste materialen maken een zone 30 meteen herkenbaar en dwingen automatisch een lagere snelheid af.

“Neem weloverwogen, moedige beslissingen. Laat je daarvoor goed informeren en volg niet zomaar wat men in de straat zegt. Maak aaneensluitende, logische en grote zone 30-gebieden en geen plaatselijke oplossingen. Zorg ook voor een goed ruimtelijk inrichtingsplan en spreek daarvoor ruimtelijke ontwerpers aan zoals landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen of ruimtelijke verkeerskundigen. Plant grote bomen en geef veel ruimte voor wortelgroei, ook al gaat dat ten koste van parkeerplaatsen. Bomen doorbreken vaak het rechtlijnige straatbeeld, waardoor automobilisten automatisch hun snelheid aanpassen, en ze milderen het klimaat.”