"Zachte weggebruiker verdient komende jaren extra aandacht"
In het jaarlijkse rapport verkeersveiligheid analyseert het Departement MOW evoluties in ongevallen en slachtoffers op Vlaamse wegen. Pascal Lammar, beleidsmedewerker verkeersveiligheid, licht toe.
(Foto: Jerry De Brie)
Pascal Lammar, beleidsmedewerker verkeersveiligheid bij het Departement MOW: “Het is aan alle betrokkenen en wegbeheerders om de middelen uit het relanceplan optimaal te benutten.”
Welke trends merk je bij zachte weggebruikers?
“Het aantal doden en zwaargewonden bij de fietsers stagneert sinds 2010, maar het aantal fietsslachtoffers is sindsdien gestegen. Samengevat is het zo dat het aandeel fietsers in het totaal aantal doden, zwaargewonden en verkeersslachtoffers in 2019 gestegen is naar (bijna) 1 op 3. Bij de voetgangers merken we wel een daling in het aantal doden en zwaargewonden, maar minder snel dan de globale daling. Het aantal lichtgewonden blijft bovendien status quo. Die combinatie van evoluties maakt dat we ook bij de voetgangers een stijgend aandeel zien. Je kan dus besluiten dat de zachte weggebruikers bijzondere beleidsmatige aandacht verdienen. Specifiek voor voetgangers is oversteken een aandachtspunt. Meer dan 6 op 10 van de slachtoffers bij de voetgangers is aan het oversteken bij de aanrijding. We zien in 2019 ook een duidelijke piek in het aantal voetgangersslachtoffers tijdens de donkere avondspits in de late herfst en de vroege winter. Meer dan 1 op 4 voetgangersslachtoffers en 1 op 2 voetgangersdoden valt in 2019 bij dageraad-schemering of nacht. Zichtbaarheid en gezien worden blijft een belangrijk aandachtspunt voor voetgangers.”
Welke evoluties zijn er bij de nieuwere vervoersmiddelen?
“Het aandeel elektrische fietsers neemt verder toe bij de fietsslachtoffers. In 2019 maken elektrische fietsen bijna 1 op 5 van het totaal aantal fietsslachtoffers uit en zelfs ongeveer 1 op 3 van de fietsdoden. De elektrische fiets is vooral populair bij de oudere leeftijdscategorieën, toch valt het op dat ook jongeren steeds vaker slachtoffer worden op een elektrische fiets. Het aandeel speed pedelecs bij de fietsslachtoffers is met 2,2% nog relatief beperkt, evenals met 1,4% bij de fietsdoden, maar wel stijgend. Het aantal ongevallen met gemotoriseerde voortbewegingstoestellen stijgt, maar blijft toch nog eerder beperkt. Niettemin was er in 2019 in Vlaanderen voor het eerst een verkeersdode met een elektrische step te betreuren.”
Hoe zit het met de langer mobiel blijvende senioren?
“We zien een oververtegenwoordiging van de senioren bij de verkeersdoden. Meer dan de helft van het aantal verkeersdoden bij de actieve weggebruikers (zowel bij fietsers als voetgangers) is een 65+er. Gezien de stijgende bevolkingsprognose in deze leeftijdsgroep, zal voor hen extra aandacht nodig zijn in het verkeersveiligheidsbeleid.”
Wat zeggen de voorlopige ongevallengegevens voor 2020?
“2020 was een abnormaal jaar door de coronapandemie. Daar moeten we rekening mee houden. Hoewel het aantal ongevallen globaal met bijna 20% is gedaald in 2020, blijft het aantal verkeersdoden bij de fietsers hoog en zien we een beperktere daling van de fietsongevallen. Bij de ongevallen met voetgangers is de daling sterker. Het aandeel elektrische fietsen bij de fietsslachtoffers zien we verder toenemen.”
Hoe kunnen we de verkeersveiligheid verhogen?
“Het is duidelijk dat we bij de actualisering van het Vlaams Verkeersveiligheidsplan volop de aandacht moeten richten op de veiligheid van de zachte weggebruiker. In het kader van het relanceplan worden al heel wat middelen uitgetrokken: via subsidies voor veiligere schoolomgevingen en schoolroutes, extra investeringen in fietsinfrastructuur, het oplossen van gevaarlijke punten, de conflictvrije lichtenregelingen, ... Het is aan alle betrokkenen en wegbeheerders om die middelen op het terrein ook optimaal te benutten, zodat de actieve weggebruiker zich veilig kan verplaatsen.”