"Jong of oud, iedereen op de fiets”

Elke twee jaar gaan de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken op zoek naar dé Vlaamse fietsgemeenten en -steden. In de categorie centrumsteden kwam Gent als winnaar uit de bus. Wij spraken met Daan Pelckmans, teamcoach Team Fiets bij het Mobiliteitsbedrijf.

Proficiat met de titel van Fietsstad 2024! Wat betekent de verkiezing voor jullie?

“We zijn er uiteraard heel blij mee. Het is een bekroning van al het werk van de laatste jaren. Niet alleen van het Mobiliteitsbedrijf, ook van veel andere partijen: de wegendienst, De Fietsambassade, de HR-dienst, dienst facility management, dienst toerisme ... Zo kan ik nog wel even doorgaan. De fiets leeft bij veel stadsdiensten en Gentse organisaties. Het is echt de kroon op het werk van heel veel mensen.”

Kan je het Gentse fietsbeleid in enkele zinnen samenvatten?

“Langs de ene kant willen we iedereen op de fiets krijgen. We willen fietsen zoveel mogelijk faciliteren voor elke Gentenaar. Jong of oud, iedereen moet kunnen fietsen. Uiteraard gaat dat over veilige fietsinfrastructuur, maar er is nog veel meer. De Fietsambassade, een organisatie die financiële middelen krijgt van de stad, werkt veel rond vervoersarmoede. Ze organiseren gratis fietslessen waar volwassenen met de fiets kunnen leren rijden. Voor veel mensen maakt dat een wereld van verschil. Daarnaast denk ik aan de fietstaxi’s. Dat zijn een soort riksja’s voor minder mobiele personen die zich moeilijk zelfstandig kunnen verplaatsen. Het systeem is een gigantisch succes.”

“Als tweede thema kies ik voor ‘ruimte geven aan de fiets’. Dat doen we ook op veel vlakken. Denk maar aan alle fietsenstallingen. Sinds 2015 hebben we meer dan 12.500 fietsparkeerplaatsen gecreëerd. En we blijven er werk van maken. Plaats vinden is soms een uitdaging, omdat er weinig ruimte is en ook andere vervoermiddelen een plek moeten krijgen. Daarom zoeken we naar creatieve oplossingen, zoals ons systeem van flexparkeren. Dat zijn parkeerplaatsen die het ene moment dienen voor auto’s, maar op andere tijdstippen plaats bieden aan fietsen. Bijvoorbeeld aan scholen kan dat handig zijn. ’s Ochtends en ’s avonds worden de parkeerplaatsen druk gebruikt door auto’s, maar tijdens de schooluren kan je er je fiets kwijt.”

De afgelopen legislatuur zijn er in Gent maar liefst tien grote bouwwerken voor fietsers gerealiseerd. Welke springt het meest in het oog?

“De meest speciale vind ik de onderdoorgang aan de Contributiebrug. Met die onderdoorgang is de fietsas ‘Coupure Links’ zo goed als compleet. De fietsas is in verschillende kleine stappen tot stand gekomen. Het begon met de aanleg van de onderdoorgang van de R40. Met de komst van het circulatieplan konden we van de Coupure Links een echte fietsstraat maken en zo de fietser meer ruimte geven. Het veel te smalle fietspad doet nu dienst als voetpad. Met de onderdoorgang onder de Contributiebrug werd de laatste grote missing link weggewerkt. Nu is het een aaneengesloten fietsas van ongeveer 6 kilometer. En met succes, want op sommige dagen tellen we er op de drukste punten tot 15.000 fietsers.”

Jullie waren ook gaststad voor Velo-city, het grootste fietscongres ter wereld. En dat ging gepaard met een echt fietsfestival.

“Een tweetal jaar geleden werden we gekozen als gaststad voor Velo-city. Maar we wisten al snel dat we niet alleen een congres wilden organiseren voor bezoekers, maar ook iets wilden doen voor de Gentenaren. Dat is het Velo-festival geworden. We deden een oproep naar allerlei organisaties in en rond Gent om activiteiten te organiseren. Zo kon je fietstattoo’s laten zetten, lezingen over fietsreizen volgen en er was ook een heuse bike-parade met een feestje achteraf. Het is een groot fietsfeest geworden voor alle Gentenaren.”

Er gebeurt al heel veel in Gent op fietsvlak. Is er nog ruimte voor verbetering?

“Heel zeker. Neem bijvoorbeeld de grote invalswegen. Dat zijn niet de meest evidente locaties om fietsvriendelijk in te richten. Er is nog wel wat werk aan. Ook de zoektocht naar fietsparkeerplaatsen moeten we blijven voeren. Er wordt steeds meer gefietst, dus er moeten ook steeds stallingen bijkomen op goed gekozen locaties, zowel op privaat als openbaar domein.”

Wordt er in Gent echt steeds meer gefietst?

“Absoluut. We zetten hard in op data om ons beleid te ondersteunen. We plaatsen bijvoorbeeld veel telpalen. Soms met display, soms zonder. We doen ook jaarlijkse tellingen. Als we al die cijfers bekijken, zien we dat het aantal fietsers in Gent jaar na jaar blijft stijgen met ongeveer 7%. En dat is niet verrassend. Als je hier rondloopt, zie je het meteen. Je ziet jongeren, ouderen en allerlei soorten fietsen. Het leeft hier echt.”