Kunnen deelauto's ons autogebruik veranderen?
Om die vraag te beantwoorden, moeten we eerst weten waarom een auto nodig is. Eva Van Eenoo, onderzoeker bij het Cosmopolis Centrum voor Stadsonderzoek en de VUB deed onderzoek naar onze afhankelijkheid van de auto en de rol van deelauto’s.
Je schreef een doctoraat over onze afhankelijkheid van de auto. Wat heb je onderzocht?
“Heel veel Vlamingen kunnen niet zonder een auto. Of zo voelen ze dat toch aan. Ik wilde onderzoeken wat dat exact betekent: afhankelijk zijn van een auto. Ik keek in de literatuur, maar ook naar de praktijk. Zo kreeg ik een goed beeld van hoe en waarom mensen zich afhankelijk voelen van de auto. Daarnaast heb ik het autogebruik in Vlaanderen in kaart gebracht, zowel in stedelijke gebieden als erbuiten.”
Kan Vlaanderen minder afhankelijk worden van de auto?
“Dat is niet eenvoudig. Onze autoafhankelijkheid heeft veel te maken met de ruimtelijke ordening in Vlaanderen. Zeker in landelijke gebieden is het heel erg moeilijk om zonder auto te raken waar je moet zijn. Er zijn vaak geen winkels, bankautomaten, apotheken of een goede busverbinding in de buurt. Daarom moeten we vooral erg kritisch nadenken over nieuwe ontwikkelingen. Bij elke nieuwe wijk of bedrijvenzone moeten we nadenken of die wel vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer. Alleen dan is de auto niet langer de aantrekkelijkste optie en worden we minder afhankelijk. Dat is radicaal, maar ik vind dat we die bril moeten opzetten.”
“Ruimtelijke ordening is natuurlijk niet de enige sleutel tot succes. Een andere belangrijke doelstelling is dat we het autobezit moeten doen dalen. Bij gezinnen met twee auto’s voor de deur is hun hele verplaatsingspatroon afgestemd op de auto. Zij gaan niet snel op zoek naar een alternatief. Dat moet anders. En daarin kan ook autodelen een rol spelen.”
Autodelen lijkt voor veel mensen aanlokkelijk: je hebt de voordelen van een auto, maar niet de nadelen. Is autodelen dan dé oplossing?
“Autodelen is zonder twijfel een goed middel om de dominantie van auto’s te doorbreken. Het vervangt een deel van de andere auto’s. Minder auto’s betekent ook dat er minder parkeerplaatsen worden ingenomen en er dus meer ruimte vrijkomt. Maar we moeten ook nuanceren. Autodelen bewijst eigenlijk dat we afhankelijk zijn van de auto. Het is dus een middel, maar niet de enige oplossing. We moeten stappen zetten naar een maatschappij waarin een auto niet meer nodig is, waarin we ons kunnen verplaatsen te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer. Investeringen in deelauto’s zijn belangrijk, maar investeringen in duurzame mobiliteit zijn dat zeker ook.”
Meer en meer lokale besturen investeren in deelauto’s op hun grondgebied. Heb je tips?
“Lokale besturen kennen hun eigen situatie natuurlijk het best. Maar ik zou zeggen: kijk vooral naar gebieden met veel potentieel, plaatsen met veel bevolking en eventueel een hoge parkeerdruk. Daar zullen deelauto’s meteen succes hebben en een publiek aantrekken. Nog een tip: zorg ervoor dat je een parkeerplek vrijhoudt voor autodelen. Als gebruikers ook nog parking moet gaan zoeken met een deelauto, wordt de drempel veel te hoog.”