Verfijn uw zoekopdracht
Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) voerde vorig najaar een grootschalig onderzoek uit naar roodlichtnegatie door voetgangers. Het observeerde 69.211 voetgangers aan 80 geselecteerde oversteekplaatsen, verspreid over de 9 meest bevolkte steden van België. Gemiddeld blijkt 21% van de voetgangers over te steken bij rood licht. Dat ligt in de lijn van eerdere kleinschalige steekproeven in binnen- en buitenland.
"In principe is een zebrapad in een zone 30 niet noodzakelijk, maar men kan zich afvragen of de voordelen wel opwegen tegen de nadelen. Er zijn toch een aantal overwegingen die ervoor pleiten om zebrapaden in zones 30 te behouden." Dat zegt Tom D'Hollander, voorzitter van de voetgangersbeweging.
De problematiek rond zebrapaden in een zone 30 werd vorig jaar besproken op de Adviesgroep Verkeersveiligheid Vlaamse Gewestwegen (AVVG). Naar aanleiding daarvan werd ook de dienstorder van AWV aangepast. Eva Van den Bossche, voorzitster van de AVVG en afdelingshoofd "Expertise Verkeer en Telematica", licht toe.
Doorsteken creëren is een goede zaak, maar de al bestaande doorsteken inventariseren en zichtbaarder maken is op z'n minst even lovenswaardig. De stad Roeselare nam deel aan een pilootproject en maakte onder begeleiding van Mobiel21 en Trage Wegen vzw en met steun van de Vlaamse overheid een doorsteekjeskaart op.
Om een echt netwerk voor voetgangers en fietsers op te stellen, zijn twee sporen belangrijk: enerzijds het gebruiken van de juridisch bestaande trage wegen, anderzijds het inplannen van doorsteekbaarheid op niveau van de ruimtelijke ordening en stedenbouw. Trage Wegen vzw kan hierbij de gemeentebesturen helpen. Het aanbod voor lokale besturen vindt u op www.tragewegen.be/professionals.
Het project "Gezonde Gemeente" biedt lokale overheden coaching en hulpmiddelen op maat om gezondheid een structurele plaats te geven in hun beleid. "Gezondheid is meer dan 'niet ziek zijn'", zeggen Werner De Wael en Annelies Vandenberghe van het Vlaams Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (VIGeZ). "Het preventieve aspect van gezondheidszorg wint aan belang, ook op lokaal niveau."
Een goed leesbaar en toegankelijk openbaar domein bleek al snel een belangrijke voorwaarde om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Dat ondervond Aalst tijdens het proefproject "Ageing in Place".
Sint-Truiden is bezig met een gefaseerde heraanleg van het centrum. Toegankelijkheid wordt daarin steeds meegenomen. "We willen de Mindervalidenraad nog meer betrekken", zegt schepen Bert Stippelmans.
"Universal Design" beklemtoont een inclusieve en integrale benadering bij het ontwerpen van de openbare ruimte. "Van bij het begin moet de vraag voorop staan: hoe kan de publieke ruimte zowel esthetisch als functioneel zijn voor een zo groot mogelijke groep gebruikers?", zegt Marcel Wijnker van Inter, het expertisecentrum Toegankelijkheid en Universal Design.
Blinden en slechtzienden hebben nood aan geleiding om hun weg te vinden. "Toch is het niet nodig en vaak zelfs niet wenselijk om overal ribbelstroken of andere artificiële geleiding aan te brengen", zegt Karin Vaesen van de Expertisecel toegankelijkheid bij Blindenzorg Licht en Liefde vzw. "Een doordachte inrichting van het openbaar domein van in de conceptfase is meestal goedkoper en efficiënter."
De verlichting van de oversteekplaats moet een dubbele zichtbaarheid garanderen, en dit zowel overdag als 's nachts. Gemotoriseerd verkeer dat komt aangereden, moet overstekende fietsers en voetgangers goed kunnen zien, maar de bestuurders moeten ook de wachtende voetganger of fietser tijdig kunnen zien.
In het nieuwe Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen staan de actieve weggebruikers voorop. “Door op voetgangers en fietsers te focussen, willen we snel minder verkeersslachtoffers. Tegen 2050 ambiëren we 0 doden en zwaargewonden”, zegt minister Lydia Peeters. “Dat halen we alleen als alle stakeholders samenwerken.”
Steven Clays van Trage Wegen vzw stond mee aan de wieg van de trage wegen en slimme doorsteken in Vlaanderen. "De inventarisatie van trage wegen, de handhaving van het recht van doorgang en de onderhoudsproblemen zijn vandaag nog zwakke punten waar we aan willen werken", zegt hij.
Om het parkeerprobleem aan het station op te lossen, ging Grobbendonk creatief aan de slag met trage wegen en de gemeentelijke sporthal
Vooral binnen de bebouwde kom zijn kwetsbare weggebruikers in de ongevalstatistieken sterk vertegenwoordigd, maar ook buiten de bebouwde kom stijgt hun relatieve aandeel in vergelijking met tien jaar geleden. "Ze verdienen prioritair aandacht in het beleid", aldus Pascal Lammar van het Departement MOW.
Kortrijk is een van de 20 gemeenten die zich laten begeleiden om trage wegen in kaart te brengen.
"Sinds vorig jaar strooien we niet meer automatisch op ons volledig grondgebied. Onder meer daardoor proberen we het probleem van zouttekort te vermijden." Dat zegt Heidi Steenbeke, Technische Coördinator in Eeklo.
"Goede, slijtvaste materialen kiezen bij de aanleg van straten en pleinen kan nadien veel tijd en geld besparen", dat zegt Jan Vilain van Steunpunt Straten.
In 2004 won Gent een internationale prijs voor haar lichtplan en de verlichting van de site Gras- en Korenlei. Aandacht voor sfeer wordt er gecombineerd met rationele keuzes om lichtvervuiling te vermijden.
Wegverlichting speelt natuurlijk een belangrijke rol voor de verkeersveiligheid. "Toch moet ook de rol voor de sociale veiligheid en het esthetische aspect niet onderschat worden", zegt architect en mobiliteitscoördinator Valère Donné.
Tussen 2003 en 2005 kreeg het centrum van Sint-Niklaas een grondige facelift. "Als je al in de ontwerpfase rekening houdt met de toegankelijkheid, is de meerkost miniem", zegt Christel Geerts.
De toegankelijkheid van het publiek domein verbeteren vraagt een professionele en een geïntegreerde aanpak. De adviesbureaus toegankelijkheid zijn uw partner om u daarbij te begeleiden.
Toegankelijkheid is een complex gegeven. Het Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid Enter bundelde de belangrijkste basiseisen rond toegankelijkheid in het "DOD-principe".
Overpelt besteedt veel aandacht aan de toegankelijkheid van openbare gebouwen en handelszaken. Ook bij de herinrichting van straten en pleinen wordt systematisch rekening gehouden met minder mobiele weggebruikers. "We zijn een echte zorggemeente en investeren fors in toegankelijkheid, zegt Marleen Kuppens, schepen van o.a. Gehandicapten en Ouderenzorg Overpelt.
Merksplas gaf in haar mobiliteitsplan volop prioriteit aan de fiets. Ze gebruikte daarvoor de modules 10 en 13 van het mobiliteitsconvenant.
Twintig gemeenten lieten zich begeleiden om hun trage wegen in ere te herstellen. Het project "Trage Wegen doen bewegen" loopt dit jaar af. De vzw Trage Wegen hanteert een methodiek om het tragewegennet in kaart te brengen. Die gestandaardiseerde methode is in elke stad en gemeente toepasbaar.
"Elke plaats in een zone 30 waar een lokale overheid een zebrapad wil aanleggen of weghalen vraagt een aanpak op maat. De beleidsmakers kunnen best ook polsen bij hun burgers wat zij als beste oplossing zien." Dat zegt Helmut Paris, verkeerspsycholoog bij MOW.